Catawiki Assen

Hypergroei is het standaardmodel van veel startups en bedrijven in de afgelopen jaren. Dat betekent zo snel mogelijk groeien, om de grootste in de markt te worden. Elk jaar rode cijfers, steeds weer op zoek naar nieuwe investeerders om die verliezen op te vangen. Alles om dat zo groot mogelijk marktaandeel te pakken. En ben je eenmaal de grootste, dan maak je winst. Maar Catawiki stopt ermee.

Veilingsite Catawiki heeft er genoeg van. Elk jaar in het rood, elke keer weer miljoenen verlies. Dat kwam door de onstilbare dorst naar groei. Met de overtuiging dat je alles terugverdient wanneer je de grootste in de markt bent. Maar de dorst is er niet meer: het bedrijf wil een keer zwarte cijfers zien. Daarom werd het marketingbudget gehalveerd en werden vijftig banen geschrapt. Het stopt met de hypergroei-strategie.

Hypergroei: extreem snel groeien

De laatste twintig jaar is hypergroei om een groot deel van de markt in handen te krijgen een standaardmodel geweest voor veel startups. Een startup heeft bijvoorbeeld een uniek idee, en probeert met dat idee een zo groot mogelijk deel van de markt te veroveren. Om dat doel te bereiken verbranden ze investeringen en draaien ze vooral rode cijfers: alles om de grootste te worden. Als ze eenmaal de grootste zijn, gaan ze winst maken.

Volgens Nick Stevens, onafhankelijke Chief Digital Office voor Groningen, heeft dat model goed gewerkt voor sommige bedrijven, maar is dat maar een klein deel van het totaal. ,,Realistisch gezien redden alleen een paar exceptionele bedrijven het met dat model.”

Deze structuur zorgt ervoor dat startups steeds weer investeringen nodig hebben, om te kunnen blijven bestaan. De investeringen binnenhalen wordt een doel op zich. ,,Dat is natuurlijk geen gezond perspectief,” aldus Stevens. ,,Een investering zou juist een middel moeten zijn om een doel te bereiken. En je moet verantwoording afleggen aan de investeerder. Dat betekent dat je het uiteindelijk moet terugbetalen. Want investeerders investeren om, natuurlijk, geld te verdienen.”

En juist daar zit het pijnpunt, denkt Marco de Jong van G-Force. Hij denkt dat investeerders inmiddels bang worden voor wat hij noemt een ‘bubbeleffect’: ,,dat je nooit het punt bereikt waarop je de grootste bent en je geld gaat verdienen.” Die vrees wordt volgens hem steeds groter, juist omdat er steeds meer bedrijven zijn die hetzelfde model hanteren. En als iedereen probeert de grootste te worden, dan wordt de kans steeds kleiner dat jij het wordt. ,,Dan pikken de aandeelhouders het niet meer,” zegt De Jong. ,,En dan komt er een tegenbeweging.”

Destructief

Ook nadelig aan het hypergroeimodel is dat het nogal destructief is. Je verbrandt bijvoorbeeld het geld van je investeerders, breekt wetten of knijpt medewerkers uit. Stevens noemt als voorbeeld Uber, dat chauffeurs te weinig betaalt en daarnaast weinig op heeft met de veiligheid van zowel de passagiers als hun chauffeurs. Ook noemt hij bedrijven als Facebook en Google, die privacywetten breken om te kunnen groeien. ,,Maar de boetes die ze krijgen kosten minder dan de waarde van de data die ze verzamelen,” meent Stevens. ,,Dus waarom zouden ze ermee ophouden?”

De laatste jaren is er meer discussie over of die supersnelle groei wel zo’n goed idee is, en of bedrijven niet beter langzaam en op een duurzame manier kunnen groeien. Wat Stevens betreft is langzame groei de beste optie. Naast dat het volgens hem beter is voor onze planeet, is het ethisch gezien de beste optie. De millenials en generatie Z zijn de klanten en medewerkers van de toekomst, en zij ,,zullen niets kopen van, en niet willen werken voor, de bedrijven die op zo’n manier opereren”, zegt Stevens.

Hypergroei blijft voorlopig de norm

Maar ondanks die nadelen is het einde van de hypergroei van startups en scaleups nog niet in zicht. Dat denkt Niels Palmers van Young Business Award: ,,Het snel groeien als startup, dat staat nog steeds op de eerste plek. In Nederland is in 2019 anderhalf miljard euro geïnvesteerd in startups en scaleups. En in Europa 37 miljard. En die kapitaalinjecties zijn meestal bedoeld om te groeien en marktaandeel te veroveren.”

Dat een bedrijf op een gegeven moment stopt met hypergroei, dat is niet zo gek, volgens Palmers. ,,Catawiki heeft die strategie zes of zeven jaar gehanteerd, is explosief gegroeid en heeft veel geld verbrand. Maar dan zegt je investeerder dat er wel eens wat rendement mag komen. En het stoppen met hypergroei lijkt me een gezonde en verstandige keuze voor Catawiki.”

Bron: Noordz

Niels Palmers tijdens de Young Business Award.